Grypa jest ostrą infekcją dróg oddechowych wywołaną przez liczne i różnorodne wirusy. Wirusy grypy należą do trzech różnych typów, z których A i B powodują klasyczne objawy grypy, natomiast typ C jest najmniej istotny z klinicznego punktu widzenia. Zwykle wirus wywołujący każdego roku grypę jest określany nazwą geograficzną, wskazującą obszar geograficzny, w którym zgłoszono pierwsze przypadki jego wystąpienia. W przeciwieństwie do innych chorób wirusowych, przebycie grypy nie daje trwałej odporności na tę chorobę, gdyż wirusy grypy, zwłaszcza szczepu A, nie są stabilne genetycznie i zmieniają się każdego roku.
W jaki sposób dochodzi do zakażenia
Źródłem zakażenia jest zainfekowana osoba, która kichając, kaszląc lub rozmawiając rozsiewa wirus, przekazując go innym. Grypa rozprzestrzenia się zwykle późną jesienią i zimą, gdyż zimne powietrze sprzyja przenoszeniu się wirusa, a ludzie z oczywistych względów klimatycznych częściej przebywają w zamkniętych i słabo wentylowanych pomieszczeniach, niż na powietrzu.
Jakie są objawy grypy
Grypa z reguły zaczyna się nagle i objawia się gorączką powyżej 38°C, bólem głowy, oczu, dreszczami, złym samopoczuciem i bólem mięśni, zmęczeniem i osłabieniem; następne objawy dotyczą układu oddechowego i są to zazwyczaj ból gardła, kaszel i katar. U zdrowych osobników grypa zazwyczaj ustępuje w ciągu kilku dni, ale w niektórych przypadkach może być niebezpieczna.
Jakie osoby należą do grupy ryzyka
Grupę ryzyka stanowią osoby w podeszłym wieku (powyżej 65 roku życia), dzieci, osoby z osłabionym układem odpornościowym (w wyniku stosowania pewnych leków lub przebytych chorób), z chorobami układu oddechowego, sercowo-naczyniowego lub innymi chorobami przewlekłymi. W przypadku tych osób istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań, takich jak zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc i odoskrzelowe zapalenie płuc. – Dlatego tak ważne jest np. nie przyprowadzanie chorych dzieci do przedszkola i w ten sposób nie dopuszczanie do roznoszenia się choroby – mówi dyrektor przedszkola Kulka koło Lubonia.
Jak zapobiegać wystąpieniu grypy
Głównym sposobem zapobiegania grypie są niewątpliwie szczepienia, które znacznie zmniejszają ryzyko zachorowania.
Czy można zachorować po zaszczepieniu? Tak, ale objawy grypy będą wtedy łagodniejsze, ponadto można w ten sposób uniknąć wystąpienia powikłań, w związku z czym zaleca się szczepić wszystkie osoby z grupy ryzyka.
Szczepienie przeciwko grypie jest także zalecane u osób pracujących w dużych skupiskach ludzkich. Tam mogą one przenosić chorobę na osoby z grupy ryzyka (np. pracownicy służby zdrowia, nauczyciele), a także u osób mających bliski kontakt ze zwierzętami.
Szczepienie należy wykonać na początku każdego sezonu grypy, ponieważ co roku wirus ma tendencję do zmiany swojej struktury. Szczepieniem należy objąć wyłącznie osoby zdrowe, a najlepszym czasem na jego wykonanie jest okres od połowy października do końca listopada.
Kiedy wirus grypy atakuje i jak się leczyć
W nieskomplikowanych przypadkach leczenie jest głównie objawowe i ma za zadanie łagodzenie dolegliwości wywołanych przez grypę. W tym celu można przyjmować leki sprzedawane bez recepty. Ich stosowanie zgodne z zaleceniami jest bezpieczne i prowadzi do obniżenia gorączki, łagodzenia bólu głowy i mięśni oraz zmniejszenia kaszlu.
Stosowanie antybiotyków jest bezcelowe, ponieważ są one nieskuteczne w zakażeniach wirusowych. Leki te powinny być stosowane tylko wtedy, gdy wystąpią powikłania bakteryjne oraz jeśli lekarz uzna to za konieczne. Grypę leczy się w większym stopniu, leżąc w łóżku niż przyjmując leki. Należy przy tym unikać zimna i przemęczenia.
Pomieszczenie, w którym przebywa chory, powinno być ciepłe, ale dobrze wentylowane i nawilżane. Zwłaszcza że suche powietrze działa drażniąco na drogi oddechowe i czyni je bardziej wrażliwymi na patogeny. Ważne jest, aby pić dużo wody, wspomagając w ten sposób odkrztuszanie, a także uzupełniać płyny i sole mineralne utracone w wyniku nadmiernego pocenia się. Nie należy jednak zbyt mocno się okrywać, aby uniknąć przegrzania oraz umożliwić naturalne obniżenie temperatury ciała.
W przypadku wysokiej gorączki, utrzymującej się dłużej niż tydzień, należy skonsultować się z lekarzem.
Aby uchronić się przed zakażeniem grypą, dobrą metodą jest unikanie zamkniętych i zatłoczonych miejsc. Należy też pamiętać, że palenie zwiększa podatność na choroby układu oddechowego.